Rekao je ibn
Kajjim, rahimehullah u „Medaridž as-Salikin“:
إِيَّاكَ
نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ
Tebe obožavamo i
od Tebe pomoć tražimo. (Fatiha, 5)
Uzvišeni Allah
kaže u plemenitom Kur'anu:
مَا
عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ ۖ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ
Ono što je u vas –
prolazno je, a ono što je u Allaha – vječno je. (Nahl, 96)
Allahu Uzvišeni
takođe kaže:
اعْلَمُوا
أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ
وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ ۖ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ
الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا
ۖ وَفِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ ۚ
وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ
Znajte da život na
ovome svijetu nije ništa drugo do igra, i razonoda, i uljepšavanje, i međusobno
hvalisanje i nadmetanje imecima i brojem djece! Primjer za to je bilje čiji
rast poslije kiše oduševljava nevjernike, ono zatim buja, ali ga poslije vidiš
požutjela, da bi se na kraju skršilo. A na onome svijetu je teška patnja i
Allahov oprost i zadovoljstvo; život na ovome svijetu je samo varljivo
naslađivanje. (Hadid, 20)
On takođe kaže o
dunjaluku, životu na ovom svijetu:
إِنَّمَا
مَثَلُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنْزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ
بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَالْأَنْعَامُ حَتَّىٰ إِذَا
أَخَذَتِ الْأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَازَّيَّنَتْ وَظَنَّ أَهْلُهَا أَنَّهُمْ
قَادِرُونَ عَلَيْهَا أَتَاهَا أَمْرُنَا لَيْلًا أَوْ نَهَارًا فَجَعَلْنَاهَا
حَصِيدًا كَأَنْ لَمْ تَغْنَ بِالْأَمْسِ ۚ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ
لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ
Život na ovome
svijetu je sličan bilju zemaljskom na koje Mi spustimo s neba kišu s kojim se
ona izmiješa, kojim se onda hrane ljudi i stoka. Pa kad se Zemlja ukrasi svojim
ruhom i okiti i kad stanovnici njezini pomisle da su oni toga gospodari, dođe
zapovijed Naša, noću ili danju, i Mi to pokosimo, kao da prije ničeg nije ni
bilo. Eto, tako Mi potanko izlažemo dokaze narodu koji hoće da razmisli.
(Junus, 24)
Allah takođe kaže:
وَاضْرِبْ
لَهُمْ مَثَلَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنْزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ
فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِيمًا تَذْرُوهُ الرِّيَاحُ ۗ
وَكَانَ اللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ مُقْتَدِرًاالْمَالُ
وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ
وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا
Navedi im kao
primjer da je život na ovome svijetu kao bilje, koje i poslije natapanja vodom,
koju Mi s neba spuštamo, ipak postane suho, i vjetrovi ga raznesu. A Allah sve
može! Bogatstvo i sinovi su ukras u životu na ovome svijetu, a dobra djela,
koja vječno ostaju, biće od Gospodara tvoga bolje nagrađena i ono u što se
čovjek može pouzdati. (Kehf, 45-46)
On, Uzvišen neka
je takođe kaže:
قُلْ
مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقَىٰ
Reci:
"Uživanje na ovome svijetu je kratko, a onaj svijet je bolji za one koji
se grijeha klone; (Nisa'a, 77)
On takođe kaže:
بَلْ
تُؤْثِرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَاوَالْآخِرَةُ خَيْرٌ وَأَبْقَىٰ
Ali, vi više život
na ovom svijetu volite, a onaj svijet je bolji i vječan je. (Al-A'la, 16-17)
On takođe kaže:
وَلَا
تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ زَهْرَةَ
الْحَيَاةِ الدُّنْيَا لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ ۚ وَرِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَأَبْقَىٰ
I nikako ne gledaj
dugo ljepote ovoga svijeta koje Mi kao užitak raznim sortama nevjernika
pružamo, da ih time na kušnju stavimo, ta nagrada Gospodara tvoga je bolja i
vječna.(Ta Ha, 131)
I On, Uzviešeni
kaže:
إِنَّا
جَعَلْنَا مَا عَلَى الْأَرْضِ زِينَةً لَهَا لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ
عَمَلًاوَإِنَّا لَجَاعِلُونَ مَا عَلَيْهَا صَعِيدًا جُرُزًا
Sve što je na
Zemlji Mi smo kao ukras njoj stvorili da iskušamo ljude ko će se od njih ljepše
vladati, a Mi ćemo nju i golom ledinom učiniti. (Kehf, 7-8)
On takođe kaže:
وَلَوْلَا
أَنْ يَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً لَجَعَلْنَا لِمَنْ يَكْفُرُ
بِالرَّحْمَٰنِ لِبُيُوتِهِمْ سُقُفًا مِنْ فِضَّةٍ وَمَعَارِجَ عَلَيْهَا
يَظْهَرُونَوَلِبُيُوتِهِمْ أَبْوَابًا وَسُرُرًا عَلَيْهَا
يَتَّكِئُونَوَزُخْرُفًا ۚ وَإِنْ كُلُّ
ذَٰلِكَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۚ
وَالْآخِرَةُ عِنْدَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ
A da neće svi
ljudi postati nevjernici, Mi bismo krovove kuća onih koji ne vjeruju u
Milostivog od srebra učinili, a i stepenice uz koje se penju, i vrata kuća
njihovih i divane na kojima se odmaraju, i ukrase od zlata bismo im dali, jer
sve je to samo uživanje u životu na ovome svijetu, a onaj svijet u Gospodara
tvoga biće za one koji budu Njegova naređenja izvršavali, a Njegovih zabrana se
klonili.(Zuhruf, 33-35)
Mnogo mjesta u
časnom Kur'anu se odnose na odbijanje života na ovom svijetu i Kur'an nas obavještava
o njegovoj niskosti, bezvrijednosti, beznačajnosti i konačno da će njemu doći
kraj.U isto vrijeme Allah ohrabruje vjernike, podstiče kod njih budnu želju za
onim svijetom i objašnjava zadovoljstva i užitke vječnog prebivališta.
Tako, ako Allah
želi dobro za Svog roba, On mu pokaže stvarnost ovog niskog i prolaznog
svijeta.Pa kojem se od ova dva treba dati prednost, ovom životu ili ahiretu?
Mnogi su
definisali značenje riječi zuhd.Neki od njih su:
Čuo sam ibn
Tejmijje da kaže o zuhdu:
„Zuhd je
napuštanje onih stvari koje ti neće
koristiti na ahiretu, a wera'a (bogobojaznost) je napuštanje onih stvari za
koje se bojiš da će ti naštetiti na ahiretu.“
I ovo je nadaleko
najbolje objašnjenje o značenu zuhda i wera'a.
Sufjan es Sevri je
rekao o zuhdu:
„Zuhd je
posjedovanje ograničene količine nadanja a zuhd nije jedenje proste hrane ili
oblačenje jeftine odjeće ili ogrtača.“
U pogledu zuhda,
Uzvišeni Allah kaže u časnom Kur'anu:
لِكَيْلَا
تَأْسَوْا عَلَىٰ مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ ۗ وَاللَّهُ لَا
يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ
da ne biste
tugovali za onim što vam je promaklo, a i da se ne biste previše radovali onome
što vam On dade. Allah ne voli nikakve razmetljivce, hvalisavce, (Hadid, 23)
Tako je zuhd u
ovom ajetu definisan kao nepokazivanje pretjerane radosti za ukrasima ovoga
svijeta i ne tugovanje za stvarima koji su te mimoišle.
Ibn Dželal je
rekao:
„Zuhd je da znaš
da je ovaj svijet prolazan koji će proći.On ne treba biti uveličan u nečijem
srcu niti se treba puno fokusirati na njega.Zapravo, čovjek se treba okrenuti
od njega.“
Rečeno je da zuhd
znači suzdržavanje od dunjaluka (ovoga svijeta) bez prikazivanja.
Dža'nid je takođe rekao:
„Zuhd znači
osloboditi srce od stalnog željenja“.
Veliki imam, imam
Ahmed je rekao:
„Zuhd je da nemaš
previše očekivanja“.
Imam Ahmed je
takođe rekao:
„Zuhd na ovom
svijetu je da ne budeš ushićen onim što posjeduješ i da ne budeš uznemiren
okretanjem od njega.“ Tako je imam Ahmed bio upitan o čovjeku koji posjeduje
hiljadu dirhema, da li se takva osoba može smatrati zahidom? Imam Ahmed je
odgovorio: „Da, ali samo pod jednim uslovom a to je da ako se njegovo bogatstvo
poveća da ne bude ushićen a ako se umanji da ne postane uznemiren i nesretan.“
Veliki ibn Mubarek
je rekao u pogledu zuhda:
„To je
posjedovanje povjerenja u Allaha i zadovoljstvo u vremenima siromaštva.“
Takođe je Abdullah
ibn Zejd rekao:
„Zuhd može biti
praktikovan od čovjeka čak i ako ima samo jedan dinar ili dirhem.“
Ebu Sulejman
Darani je rekao:
„Zuhd znači
ostavljanje onih stvari koje te odvraćaju od Allaha Uzvišenog i Veličanstvenog
i mnogo učenjaka su takođe rekli ovu izjavu.“
Takođe, Ruvim
Džunejd je u pogledu zuhda rekao:
„To je omalovažavanje
dunjaluka i čišćenje njegovih tragova iz čovjekova srca.“
Zul-Nun je rekao o
zuhdu:
„Zuhd je
kontrolisannje svoga nefsa (čovjekovih želja)“.
Nastaviće se
inšaAllah...
