Pojašnjenje da tevhid rububijje za sobom obavezno povlači priznanje tevhida uluhijje - tevhidul-ibadet

To znači da onaj ko potvrdi tevhid rububijje i prizna da nema Stvoritelja, Opskrbitelja i Upravljača svemirom mimo Allaha, Azze ve Dželle, njemu biva obaveza da prizna da niko ne zaslužuje da mu se čini ibadet, u svim njegovim oblicima i vrstama, osim Allah, Azze ve Dželle. To predstavlja tevhid uluhijje. Uluhijet je ibadet.Značenje riječi 'ilah' (Bog), znači onaj koji se obožava, pa se tako ne moli i ne doziva niko osim Allaha, ne čini se istigasa-traženje pomoći osim od Allaha, nema tevekkula-oslonca osim na Njega, ne kolje se kurban niti se zavjetuje osim Njemu, i to važi i za ostale ibadete.

Tevhid rububijje je dokaz o obaveznosti tevhida uluhijje. Zbog toga često kao dokaz protiv onih koji niječu tevhid uluhijje navodi njihovo priznanje tevhida rububijje. Kao što su, Subhanehu ve Te'ala, riječi:

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَكُمْ ۖ فَلَا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْدَادًا وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ
" O ljudi, ibadet činite Gospodaru svome, koji je stvorio vas i one prije vas, da biste se kazne sačuvali; koji vam je Zemlju učinio posteljom, a nebo zdanjem; koji s neba spušta kišu i čini da s njom rastu plodovi, hrana za vas. Zato svjesno ne činite Allahu "endade" (pripisivanje nidda-suparnika Allahu) !» (Bekara, 21-22)


Naredio im je da ispoljavaju tevhid uluhijje, a to znači da Ga obožavaju - da Mu ibadet čine, a kao dokaz protiv njih je naveo tevhid rububijje tj., da je On stvorio sve ljude od prvog do zadnjeg, nebesa, zemlju i ono što je na njima. Da On upravlja vjetrom i spušta kišu, da upravlja rastom bilja i da daje plodove koji su opskrba za robove. Tako da im ne dolikuje da mu druge pridružuju (čine širk) za koje znaju da ništa od toga ne rade. Prirodan slijed je da se prizna tevhid uluhijje nakon priznanja tevhida rububijje.

Čovjek se prvo veže za izvor svog stvaranja i onoga za koga se veže njegova korist i šteta da bi se zatim okrenuo sredstvima koja će ga približiti tom izvoru kako bi stekao njegovo zadovoljstvo i ojačao vezu između njih. Tevhid rububijje predstavlja vrata za tevhid uluhijje. Zbog toga Allah, Azze ve Dželle, na ovaj način donosi dokaze protiv mušrika pa kaže:

قُلْ لِمَنِ الْأَرْضُ وَمَنْ فِيهَا إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ سَيَقُولُونَ لِلَّهِ ۚ قُلْ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ قُلْ مَنْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِسَيَقُولُونَ لِلَّهِ ۚ قُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَقُلْ مَنْ بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيْهِ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَسَيَقُولُونَ لِلَّهِ ۚ قُلْ فَأَنَّىٰ تُسْحَرُونَ
«Upitaj: "Čija je Zemlja i sve ono što je na njoj, znate li?" -'Allahova!' - odgovoriće, a ti reci; "Pa zašto onda ne dođete sebi?" -Upitaj: "Ko je Gospodar sedam nebesa i ko je Gospodar Arša veličanstvenog?" -"Allah!" - odgovoriće, a ti reci: ""Pa zašto se onda ne bojite?"-Upitaj: "U čijoj je ruci vlast nad svim, i ko uzima u zaštitu, i od koga niko ne može zaštićen biti, znate li?" -"Od Allaha!" - odgovoriće, a ti reci: "Pa zašto onda dopuštate da budete zavedeni?"» (El-mu'minun, 84-89)

-I kaže Uzvišeni:

ذَٰلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ ۖ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ فَاعْبُدُوهُ ۚ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ
«To vam je Allah, Gospodar vaš, nema drugog boga osim Njega, Stvoritelja svega; zato Njemu ibadet činite (' فَاعْبُدُوهُ).On nad svim bdi!» (En'am, 102)

Svoj rububijjet navodi kao dokaz zasluge da Mu se čini ibadet i upražnjava tevhid uluhijje.

On je zbog toga tj., tevhida uluhijje, stvorio stvorenja. U tom kontekstu On kaže:

وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ
«Džinove i ljude sam stvorio samo zato da Mi ibadet čine (Zarijat, 56) Riječi: لِيَعْبُدُونِ znače da samo Meni čine ibadet (robuju). Rob ne može biti muvehhid pukim priznanjem tevhida rububijje sve dok ne potvrdi tevhid uluhijje i ne bude radio po njemu. Jer treba znati da su mušrici priznavali tevhid rububijje ali ih to nije uvelo u islam, a Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, se protiv njih borio iako su priznavali da je Allah, Azze ve Dželle, Stvoritelj i Opskrbitelj, Onaj koji umrtvljuje i oživljava. O tome Uzvišeni kaže:

وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَهُمْ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ ۖ فَأَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ
«A ako ih zapitaš ko ih je stvorio, sigurno će reći: "Allah!" Pa kuda se onda odmeću?» (Zuhruf, 87)

-I kaže:

وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ
«A ako ih upitaš ko je stvorio nebesa i Zemlju, oni će sigurno reći: "Stvorio ih je Allah!'» (Zuhruf, 9)-I kaže:
قُلْ مَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أَمَّنْ يَمْلِكُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَمَنْ يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَمَنْ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ ۚ فَسَيَقُولُونَ اللَّهُ ۚ فَقُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ
«Upitaj: "Ko vas hrani s neba i iz zemlje, čije su djelo sluh i vid, ko stvara živo iz neživog, a pretvara živo u neživo, i ko upravlja svim"? - "Allah"! - reći će oni -, a ti reci: "Pa zašto Ga se onda ne bojite?"» (Junus, 31)

Ovakvih primjera je mnogo u Kuranu. Onaj ko misli da je tevhid potvrđivanje Allahova postojanja ili da je to potvrda da je Allah Stvoritelj i Opskrbitelj i Upravitelj kosmosom, onaj ko se zadovolji ovakvom spoznajom tevhida taj nije spoznao suštinu tevhida u koji su pozivali poslanici. Jer je takav zastao kod dokaza a ostavio ono na šta dokazi upućuju ili što proizilazi iz njih.

Od posebnosti uluhijjeta je opšte savršenstvo sa svih aspekata koje ni u kom pogledu nema manjkavosti. To povlači obavezu da se cjelokupan ibadet i obožavanje usmjeri samo Njemu jedinom. Veličanje, strah, dova, nada, pokajanje, oslonac, traženje pomoći, maksimalna poniznost i ljubav, sve je to razumski, šerijatski i prirodno obaveza da se upućuje jedino Allahu a isto tako je razumski, šerijatski i prirodno obaveza zabranjeno da se upražnjava nekome drugome.