Razlozi skretanja sa puta ispravne akide

1. Džehl-nepoznavanje ispravne akide zbog okretanja od učenja iste i podučavanja istoj ili zbog slabe brige i pažnje prema istoj tako da se izrodi generacija koja ne poznaje ispravnu akidu. Tako ne poznaju ono što se kosi sa ispravnom akidom i šta je poništava i negira, te dođe u situaciju da vjeruje da je neistina istina a istina neistina. U tom kontekstu Omer, radijAllahu anhu, kaže: "Veza sa islamom će postepeno slabiti kada u islamu stasa generacija koja ne poznaje džahilijjet."

2. Slijepo slijeđenje očeva i djedova, i pridržavanje istog pa makar to bilo i netačno, a ostavljanje onog što se suprostavlja tim običajima pa makar to bila i istina. Tako Allah, Subhanehu ve Te'ala, kaže:

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا ۗ أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ
«A kada im se rekne: "Slijedite Allahovu Objavu!" - oni odgovaraju: "Nećemo, slijedit ćemo ono na čemu smo zatekli pretke svoje'.' - Zar i onda kada im preci nisu ništa shvaćali i kada nisu na pravom putu bili?!» (Bekara, 170)


3. Slijepo slijeđenje. Uzimanje mišljenja u akidi bez spoznaje dokaza i bez spoznaje njihove vjerodostojnosti kao što je to slučaj sa grupacijama koje se suprostavljaju akidi od mu'tezila, džehmija, ešarija, sufija i drugih koji slijede one prije njih od njihovih zalutalih imama te su tako zalutali i skrenuli sa puta ispravne akide.

4. Pretjerivanje i fanatizam u pravima dobrih ljudi i evlija-Allahovih štićenika te njihovo uzdizanje iznad stepena koji zaslužuju. Tako vjeruju da oni čine stvari koje može uraditi samo Allah, Azze ve Dželle, kao što je pribavljanje koristi i otklanjanje štete. Otuda njih uzimaju za posrednike između sebe i Allaha, i njima upućuju dove i od njih traže da im riješe njihove potrebe. Tako da to preraste u njihovo obožavanje mimo Allaha, Azze ve Dželle. Oni nastoje njima da se približe kroz prinošenje kurbana, zavjetom, traženjem pomoći i drugim ibadetima kao što se to desilo Nuhovom narodu u pogledu odnosa spram dobrim ljudima. O tome Allah kaže:

وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلَا سُوَاعًا وَلَا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسْرًا
«i govore: 'Nikako božanstva svoja ne ostavljajte, i nikako ni Vedda, ni Suvaa, a ni Jegusa, ni Jeuka, ni Jesra ne napuštajte!'» (Nuh, 23), ista ta pojava je danas prisutna kod onih koji obožavaju kaburove u mnogim pokrajinama.

5. Nemar u pogledu razmišljanja o znakovima u svemiru i ajeta i znakova u Kur'anu, a s druge strane zadivljenost savremenom materijalističkom civilizacijom. Tako da su počeli zamišljati kako je sve u mogućnosti čovjeka pa su počeli veličati čovjeka i sva ova bogatstva na zemlji počeli pripisivati čovjeku. U tom kontekstu Uzvišeni o Karunu kaže: «Ovo što imam stekao sam znanjem svojim, tako ja mislim - govorio je on.» (Kasas, 78) Isto tako čovjek često kaže: «Ovo sam i zaslužio» (Fussilet, 50) Ili kaže: «Ovo mi je dato zato što sam to zaslužio.» (Zumer, 49)

Oni ne gledaju i ne razmišljaju o veličini onog ko je stvorio ove stvari i dao im ove savršene osobine i ko je stvorio čovjeka, te mu dao sposobnost da eksploatiše ta prirodna bogatstva i da se njima koristi. Allah, Azze ve Dželle, kaže:

وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ
„Allah stvara i vas i ono što napravite“ (Saffat, 96)

أَوَلَمْ يَنْظُرُوا فِي مَلَكُوتِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ وَأَنْ عَسَىٰ أَنْ يَكُونَ قَدِ اقْتَرَبَ أَجَلُهُمْ ۖ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ
I kaže: «I zašto oni ne promisle o carstvu nebesa i Zemlje i o svemu onome što je On stvorio, i da im se, možda, kraj njihov primakao? Pa u koje će riječi, ako ne u Kur'an vjerovati?(Earaf, 185)

I kaže:

اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَكُمْ ۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ الْفُلْكَ لِتَجْرِيَ فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ ۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ الْأَنْهَارَوَسَخَّرَ لَكُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دَائِبَيْنِ ۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَوَآتَاكُمْ مِنْ كُلِّ مَا سَأَلْتُمُوهُ ۚ وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا ۗ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ
«Allah je stvoritelj nebesa i Zemlje; On spušta s neba kišu i čini da pomoću nje rađaju plodovi kojima se hranite; i daje vam da se koristite lađama koje plove morem voljom Njegovom, i daje vam da se rijekama koristite; i daje vam da se koristite Suncem i Mjesecom, koji se stalno kreću, i daje vam da se koristite noći i danom; i daje vam svega onoga što od Njega ištete, i ako biste Allahove blagodati brojali, ne biste ih nabrojali. - Čovjek je, uisitnu, nepravedan i nezahvalan.» (Ibrahim, 32-34)

6. Nepostojanje ispravnog usmjerenja i odgoja u kući. Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, kaže: «Svako se novorođenče rađa u prirodnoj vjeri pa ga roditelji učine Židovom, kršćanom ili medžusijom.» Hadis bilježe dva šejha-Buharija i Muslim. Uticaj obrazovanja i sredstava informisanja u većini islamskog svijeta ne poklanja veliku pažnju vjeri i vjerskom odgoju, ili mu uopšte ne poklanja pažnju. Većina mas medija i sredstava informisanja svojim programima i sadržajima vode na stranputicu, ili posvećuju pažnju materijalnim stvarima, igri i zabavi, a s druge strane ne posvećuju pažnju onome što bi popravilo moral i ahlak i proširilo ispravnu akidu a suprostavilo se zabludjelim idejama.